Dưới lòng đất, một nguồn tài nguyên quý giá đã được hình thành qua hàng triệu năm, mang tên “than đá”. Những lượng than đá khổng lồ này góp phần quan trọng trong việc cung cấp năng lượng cho con người. Nhưng vì sao lại có nhiều than đá chất chứa dưới lòng đất? Hãy cùng tìm hiểu về nguồn gốc và quá trình hình thành của than đá.
Vì sao dưới đất có nhiều than đá?
Than đá được hình thành từ hàng triệu năm trước thông qua một quá trình gọi là quá trình hóa thạch sinh học. Dưới đất, có một số lượng lớn cây cối và thực vật sống trong quá khứ. Khi chúng chết, các mảnh vụn cây cối và thực vật rơi xuống lòng đất và chịu áp lực từ các lớp đất phía trên. Áp lực này kết hợp với sự thiếu oxi trong môi trường dưới đất, dẫn đến quá trình phân hủy sinh học, trong đó chất hữu cơ trong cây cối và thực vật chuyển thành các chất cacbon giàu năng lượng, được gọi là than đá.
Than đá chủ yếu bao gồm cacbon và các nguyên tố khác như hydro, oxy, nitơ và lưu huỳnh. Quá trình hóa thạch sinh học xảy ra trong môi trường nhiệt đới và thiếu oxi, khiến cho chất hữu cơ không thể hoàn toàn phân hủy. Thay vì phân hủy hoàn toàn, các mảnh vụn cây cối và thực vật bị ép xuống và chịu áp lực từ các lớp đất phía trên, tạo ra một môi trường nhiệt độ và áp suất cao. Dưới sự tác động của áp lực và nhiệt độ này trong một thời gian dài, chất hữu cơ chuyển hóa thành than đá.
Vì vậy, dưới đất có nhiều than đá vì trong quá khứ, có một lượng lớn cây cối và thực vật chết đã chịu quá trình hóa thạch sinh học và biến đổi thành than đá. Quá trình này diễn ra qua hàng triệu năm và yêu cầu các điều kiện đặc biệt để xảy ra, bao gồm áp suất cao, nhiệt độ và thiếu oxi trong môi trường đất.
Lượng than đá trong lòng đất ước tính có bao nhiêu?
Lượng than đá trong lòng đất trên toàn cầu là rất khổng lồ, nhưng không có con số chính xác về tổng số lượng than đá hiện có. Ước tính lượng than đá còn lại trên Trái Đất phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm kích thước của các vị trí khai thác được biết đến, khả năng khai thác kinh tế và tiến bộ công nghệ.
Theo ước tính của Cơ quan Năng lượng Mỹ (U.S. Energy Information Administration), tổng lượng than đá có thể truy cập được (thanh khoản) trên toàn cầu là khoảng 1.139 tỷ tấn. Đây chỉ là một ước tính và con số này có thể thay đổi do khám phá thêm các vị trí khai thác mới và tiến bộ công nghệ.
Tuy nhiên, quan trọng lưu ý rằng việc sử dụng than đá gây ra các vấn đề về môi trường và khí hậu. Do đó, nỗ lực chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo và sạch hơn đang được thúc đẩy để giảm sự phụ thuộc vào than đá và giảm tác động tiêu cực lên môi trường.
Ảnh hưởng của việc sử dụng than đá đến môi trường là gì?
Việc sử dụng than đá có nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường. Dưới đây là một số tác động chính:
Khí thải và biến đổi khí hậu: Quá trình đốt than đá tạo ra khí thải gồm khí CO2 (carbon dioxide), các khí thải như SO2 (sunfur dioxide), NOx (nitrogen oxides) và các hợp chất clo. Khí CO2 là một trong những nguyên nhân chính gây hiệu ứng nhà kính và góp phần vào biến đổi khí hậu. Các khí thải khác cũng gây ô nhiễm không khí và gây hại cho sức khỏe con người.
Ô nhiễm không khí: Quá trình đốt than đá tạo ra các chất thải khí gây ô nhiễm không khí, bao gồm hạt bụi mịn (PM2.5) và các hợp chất hữu cơ bay hơi. Ô nhiễm không khí gây ra các vấn đề sức khỏe, như bệnh đường hô hấp, bệnh tim mạch và tổn thương môi trường sống.
Ô nhiễm nước: Việc khai thác và sử dụng than đá có thể gây ra ô nhiễm nước thông qua quá trình rò rỉ và thải chất thải từ các mỏ than đá và nhà máy nhiệt điện. Các chất thải này có thể chứa các chất độc hại như kim loại nặng, amoniac và các chất phụ gia hóa học, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nguồn nước ngầm và môi trường nước.
Tác động sinh học: Việc đào và khai thác than đá có thể phá hủy môi trường sống tự nhiên, làm thay đổi cấu trúc đất, mất rừng và mất môi trường sống của các loài động vật và thực vật. Sự thay đổi này có thể gây ra suy thoái đa dạng sinh học và tác động tiêu cực đến các hệ sinh thái.
Vấn đề chất thải: Quá trình sản xuất than đá cũng tạo ra một lượng lớn chất thải bãi than, gồm các chất thải đá, chất phụ gia và chất cặn từ quá trình rửa than.
Với hàng triệu năm qua, quá trình hóa thạch sinh học đã tạo ra lượng than đá khổng lồ dưới lòng đất. Tuy nhiên, sử dụng than đá không chỉ mang lại lợi ích năng lượng mà còn đồng thời gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường. Quá trình đốt than đá tạo ra khí thải gây ô nhiễm không khí, biến đổi khí hậu và ô nhiễm nước. Sử dụng than đá cũng gây suy thoái đa dạng sinh học và tác động tiêu cực đến môi trường sống. Do đó, việc tìm kiếm và sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo và sạch hơn là cần thiết để bảo vệ môi trường và tạo một tương lai bền vững cho hành tinh của chúng ta.
