1. Giới thiệu về lỗ rò trên đê
Lỗ rò là hiện tượng nước thấm, chảy qua thân đê qua các lỗ, khe hở trên đê. Các nguyên nhân dẫn đến lỗ rò bao gồm:
- Sự xuống cấp của các bộ phận của đê như mặt đê, taluy dưới, taluy trên.
- Sự xâm thực của nước qua các lỗ, khe trên thân đê.
- Sự xoi mòn của dòng chảy dọc theo sông.
- Các tác động cơ học như động đất, sóng đánh mạnh vào đê.
Khi lỗ rò xuất hiện trên đê, nước sẽ thấm qua các lỗ rò, gây xói mòn bên trong thân đê. Nếu không được khắc phục kịp thời, lỗ rò sẽ dần mở rộng ra và gây nguy cơ vỡ đê.
2. Lý do lỗ rò dễ gây vỡ đê
Có 3 lý do chính dẫn đến việc lỗ rò dễ gây ra vỡ đê:
2.1 Lỗ rò làm suy giảm độ ổn định của đê
- Lỗ rò làm suy giảm tiết diện ngang của đê, giảm khả năng chống xói lở.
- Nước thấm qua lỗ rò gây xói lở bên trong làm yếu thân đê.
- Giảm độ dày và độ chặt của đê nên đê dễ bị vỡ hơn.
Như vậy, lỗ rò làm suy giảm các yếu tố bảo đảm an toàn cho đê.
2.2 Lỗ rò tạo điều kiện cho dòng chảy xoi mòn đê
- Dòng chảy qua lỗ rò sẽ xoi mòn mạnh hơn so với dòng chảy bình thường.
- Khi nước chảy qua lỗ rò với áp lực lớn sẽ xoi lở nhanh chóng.
- Lỗ rò càng lớn, lưu lượng nước càng lớn, khả năng xoi mòn càng mạnh.
Như vậy, lỗ rò giống như “vết thương” làm nước dễ xâm nhập vào thân đê, gây xói lở ngày một lớn.
2.3 Lỗ rò làm tăng áp lực nước lên đê
- Lỗ rò làm giảm tiết diện chịu lực của đê.
- Khi nước dâng cao, áp lực tác dụng lên đê càng lớn.
- Nhưng vì đê bị yếu đi do lỗ rò nên khả năng chịu lực của đê bị giảm.
- Điều này dễ dẫn tới nguy cơ vỡ đê khi nước lũ dâng cao.
Như vậy, lỗ rò gây ra tình trạng “trứng nước bể trong giấm” khi lực nước tác dụng vượt quá khả năng chịu lực của đê.
3. Kết luận
Như vậy, lỗ rò là mối nguy hiểm tiềm ẩn đối với đê điều do các lý do: Làm suy giảm độ ổn định của đê, tạo điều kiện cho dòng chảy xoi mòn đê và làm tăng áp lực nước lên đê. Chính vì thế, cần phát hiện và xử lý kịp thời các hư hỏng để tránh nguy cơ vỡ đê gây thiệt hại về người và tài sản. Mỗi công dân cần nêu cao ý thức bảo vệ công trình đê điều.
