Trong những cơn mưa giông hoặc trong những trận bão, chúng ta thường thấy sét đánh vào cây to, gây ra những hình ảnh ấn tượng và đôi khi làm hủy hoại cây. Tuy vậy, vì sao sét lại đánh vào cây to? Liệu có lý do gì đặc biệt hay chỉ là sự ngẫu nhiên? Hãy cùng tìm hiểu về nguyên nhân đằng sau hiện tượng này.
Vì sao sét đánh vào cây to?
Cây to thường là một trong những đối tượng phổ biến bị sét đánh vào, và điều này có thể được giải thích bằng các lý do sau:
Chiều cao và hình dạng: Cây to thường nổi bật với chiều cao và hình dạng của nó, làm cho nó trở thành một điểm tập trung tiềm năng cho sét. Cây cao có khả năng tiếp xúc với các vùng mây tích điện ở độ cao cao hơn so với các đối tượng khác trên mặt đất. Đồng thời, hình dạng cành lá phân tán và nhánh rễ dài của cây cung cấp nhiều điểm tiếp xúc có thể cho sét.
Dẫn điện: Các cây có khả năng dẫn điện nhờ sự tồn tại của nước và chất điện giải trong các tế bào cây. Điện trường có thể di chuyển qua cành lá và thân cây dễ dàng hơn so với không khí xung quanh. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sét truyền qua cây.
Tích điện: Các cây có khả năng tích điện do sự tương tác với các yếu tố môi trường. Với sự ma sát giữa lá cây và không khí, tích điện dương hoặc âm có thể tạo ra trên bề mặt của lá hoặc các cấu trúc khác của cây.
Đường dẫn dòng điện: Khi sét xảy ra, dòng sét sẽ tuần hoàn qua đường dẫn dòng điện dễ dàng nhất. Trong một cánh đồng hoặc một khu vực trống trải, cây to có thể trở thành một con đường dẫn dòng điện thích hợp cho sét di chuyển từ mây xuống đất.
Tuy nhiên, không phải cây to nào cũng bị sét đánh. Các yếu tố như hình dạng, chiều cao, cấu trúc của cây và điều kiện môi trường cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định liệu cây có bị sét đánh hay không.
Sét đánh xuống đất rồi đi đâu?
Khi một cú sét đánh xuống đất, nó có thể tuần hoàn qua một số con đường khác nhau. Dưới đây là những con đường chính mà sét có thể di chuyển sau khi đánh xuống đất:
Qua hệ thống đất: Một phần năng lượng của sét sẽ lan truyền qua hệ thống đất, di chuyển qua các lớp đất và đá. Điều này xảy ra khi sét đánh xuống trên một vùng đất dẫn điện tốt, chẳng hạn như đất ẩm, đất có chất điện giải hoặc đất có kim loại dẫn điện. Sét sẽ tuần hoàn trong hệ thống đất cho đến khi năng lượng của nó được phân tán hoàn toàn.
Qua các cấu trúc dẫn điện: Nếu có các cấu trúc dẫn điện như ống nước, ống dẫn khí, hệ thống dây điện hoặc dây cáp dẫn điện, sét có thể di chuyển theo đường dẫn của chúng. Các cấu trúc dẫn điện này cung cấp một con đường dễ dàng cho sét truyền qua, giúp giảm nguy cơ thiệt hại do sét gây ra trên đất.
Qua cây và các đối tượng khác: Nếu có cây, ngọn núi, các cấu trúc cao khác hoặc các đối tượng có khả năng dẫn điện trên đường, sét có thể truyền qua chúng. Cây to thường là một điểm tập trung tiềm năng cho sét, và sét có thể di chuyển qua cây từ đám mây xuống đất hoặc ngược lại. Đối tượng dẫn điện khác như ngọn núi cũng có thể hướng sét di chuyển.
Quá trình di chuyển của sét là phức tạp và phụ thuộc vào nhiều yếu tố như điều kiện môi trường, cấu trúc đất, đối tượng gần đó và các yếu tố khí tượng. Sét thường tìm con đường dẫn điện tốt nhất để di chuyển từ vùng có điện khác nhau và phân tán năng lượng của nó trong quá trình này.
Điện tích mang năng lượng
Điện tích mang năng lượng được gọi là điện lực (electric charge). Điện lực là một đại lượng vô hướng, biểu thị khả năng của một hệ thống đối tượng tích điện để tương tác điện từ với các hệ thống khác. Điện lực là nguồn gốc của sự tương tác điện từ, và năng lượng có thể được truyền hoặc lưu trữ trong điện lực.
Có hai loại điện lực chính:
Điện lực dương: Được ký hiệu bằng dấu “+”, đại diện cho các điện tử thiếu so với trạng thái cân bằng điện tử của nguyên tử hoặc phân tử. Điện lực dương thu hút các điện lực âm và có thể tương tác với chúng.
Điện lực âm: Được ký hiệu bằng dấu “-“, đại diện cho sự dư điện tử so với trạng thái cân bằng điện tử của nguyên tử hoặc phân tử. Điện lực âm thu hút các điện lực dương và có thể tương tác với chúng.
Điện lực có thể tồn tại trên các hạt nhỏ như điện tử hoặc proton, và chúng cũng có thể tồn tại trên các đối tượng lớn hơn như đám mây, đối tượng vật lý, hay thậm chí cả hệ thống nguyên tử và phân tử. Năng lượng điện tử được liên kết với điện lực và có thể được truyền qua các hệ thống dẫn điện hoặc lưu trữ trong các thiết bị điện tử như pin hay capacitor.
Quá trình tương tác giữa các điện lực có thể gây ra hiện tượng như sấm, tĩnh điện, hay tạo ra dòng điện trong mạch điện. Năng lượng điện lực cũng có thể được chuyển đổi thành các dạng năng lượng khác như nhiệt, ánh sáng, hay cơ học.
Sét đánh vào cây to không phải là một sự ngẫu nhiên. Cây to với chiều cao vượt lên trên các đối tượng xung quanh, hệ thống rễ mạnh mẽ và khả năng dẫn điện của nước và tế bào cây tạo điều kiện thu hút sét và định tuyến nó vào cây. Hiểu về nguyên nhân đằng sau việc sét đánh vào cây giúp chúng ta có cái nhìn rõ hơn về một trong những hiện tượng kỳ diệu của thiên nhiên.
