Dứa là một loại trái cây nhiệt đới phổ biến, với hương vị ngọt thanh, thơm ngon. Tuy nhiên, nhiều người khi ăn dứa thường bị tê rát lưỡi. Vậy dứa có chất gì gây ra hiện tượng này và làm thế nào để khắc phục? Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Dứa có chất gì làm rát lưỡi?
Theo các nhà khoa học, nguyên nhân khiến dứa gây ra cảm giác rát lưỡi là do trong thành phần dứa có chứa enzyme bromelain. Đây là một loại enzyme có tính axit, có khả năng phân hủy các protein. Khi ăn dứa, bromelain sẽ tác động lên các tế bào biểu mô trong khoang miệng, phá vỡ cấu trúc protein trên bề mặt lưỡi, gây ra cảm giác ngứa, rát.
Làm thế nào để hết rát lưỡi sau khi ăn dứa?
Để giảm bớt cảm giác rát lưỡi do ăn dứa, bạn có thể thực hiện một số cách sau:
- Uống nước lạnh hoặc sữa để làm dịu cảm giác rát. Nước và sữa sẽ giúp trung hòa tính axit của bromelain.
- Súc miệng bằng nước muối hoặc baking soda pha loãng. Điều này giúp ngăn chặn tác dụng của enzyme trong dứa lên lưỡi.
- Tránh ăn thêm dứa cho đến khi cảm giác rát giảm bớt.
- Có thể dùng kẹo cao su không đường để giảm bớt cảm giác rát.
Tại sao khi ăn dứa lại bị rát lưỡi?
Như đã đề cập ở trên, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng rát lưỡi khi ăn dứa là do sự hiện diện của enzyme bromelain.
Cụ thể, bromelain thuộc nhóm protease, có khả năng phân hủy (thủy phân) các liên kết peptid trong protein, biến protein thành các axit amin. Khi bromelain tác động lên lớp biểu mô của lưỡi, các protein trên bề mặt lưỡi bị phân hủy, khiến các tế bào thần kinh cảm giác ở lưỡi bị kích thích gây ra cảm giác rát, ngứa khó chịu.
Ngoài ra, một số yếu tố như độ chín của dứa, độ pH, hàm lượng bromelain,… cũng ảnh hưởng đến mức độ rát lưỡi khi ăn dứa. Dứa càng chín thì hàm lượng bromelain càng cao. Dứa xanh, chua sẽ ít gây rát hơn dứa chín vàng ngọt.
Cách ăn dứa không bị rát lưỡi
Để hạn chế tối đa cảm giác rát, ngứa lưỡi khi ăn dứa, bạn có thể thực hiện một số cách sau:
- Chọn ăn dứa xanh, chưa chín hoàn toàn vì lúc này hàm lượng bromelain thấp hơn.
- Ngâm dứa trong nước lạnh ít nhất 15 phút trước khi ăn để làm giảm hoạt tính của enzyme bromelain.
- Thêm một ít muối, đường hoặc chanh khi ăn dứa để mask cảm giác rát. Tuy nhiên không nên lạm dụng vì có thể ảnh hưởng tới sức khỏe.
- Nhai kỹ và nuốt chậm rãi, tránh để dứa tiếp xúc quá lâu với lưỡi.
- Sau khi ăn dứa nên súc miệng bằng nước ấm pha muối để làm dịu và loại bỏ cặn dịch dứa trong miệng.
Ý nghĩa của việc bị rát miệng khi tiêu thụ dứa
Việc dứa gây ra cảm giác rát, ngứa ở miệng khi ăn phần nào có ý nghĩa tích cực về mặt sức khỏe như:
- Cảnh báo chúng ta không nên ăn quá nhiều dứa cùng một lúc, tránh gây kích ứng niêm mạc miệng.
- Kích thích tuần hoàn máu tại vùng miệng, lưỡi, có lợi cho sức khỏe răng miệng.
- Có tác dụng sát khuẩn, ức chế virus, vi khuẩn gây hại cho đường miệng.
- Là dấu hiệu cho thấy dứa chứa nhiều chất dinh dưỡng, enzyme có lợi như bromelain, vitamin C…
Tuy nhiên, cảm giác rát quá mức cũng có thể gây khó chịu khi ăn uống. Vì vậy, cần biết cách hạn chế bằng một số biện pháp như trên.
Giải thích khoa học cho hiện tượng bị rát miệng khi ăn dứa
Theo khoa học, khi ăn phải dứa, lưỡi sẽ bị tổn thương nhẹ ở lớp biểu mô do enzyme bromelain. Cụ thể:
- Bromelain thuộc nhóm protease, có tác dụng phân hủy các liên kết peptid trong phân tử protein.
- Khi bromelain tiếp xúc với lưỡi, chúng phá vỡ cấu trúc protein tạo thành lớp biểu mô bề mặt trên lưỡi.
- Sự phá vỡ này gây kích ứng các thụ thể đau, gửi tín hiệu lên não báo hiệu cảm giác đau, rát.
- Não nhận được tín hiệu này và cho ra lệnh cảm nhận cảm giác rát, ngứa khó chịu ở lưỡi.
- Mức độ rát tùy thuộc vào hàm lượng bromelain trong dứa. Dứa càng chín hàm lượng bromelain càng cao.
Như vậy, cơ chế gây ra cảm giác rát lưỡi khi ăn dứa đã được khoa học giải thích một cách rõ ràng. Hiểu rõ nguyên lý này sẽ giúp chúng ta biết cách khắc phục triệu chứng hiệu quả.
Kết luận
Dứa là loại trái cây bổ dưỡng, tuy nhiên chứa enzyme bromelain có thể gây ra tình trạng rát, ngứa lưỡi khi ăn. Để hạn chế cảm giác này, cần lựa chọn dứa xanh, ngâm dứa trong nước lạnh trước khi ăn, súc miệng sau khi ăn và không nên ăn dứa quá nhiều cùng lúc. Mặc dù gây khó chịu nhưng việc dứa thường gây cảm giác rát miệng cũng có những ý nghĩa tích cực về mặt sức khỏe.
