Nôn chớ ở trẻ sơ sinh là tình trạng phổ biến do nhiều nguyên nhân gây ra. Đôi khi cha mẹ lo lắng nghĩ rằng con bị bệnh nghiêm trọng, nhưng thực tế đa số trường hợp là nhẹ và tự khỏi. Trong bài viết này, tôi sẽ cung cấp những kiến thức cần thiết để cha mẹ có thể hiểu rõ hơn về nguyên nhân, cách phòng ngừa và xử lý khi trẻ bị nôn chớ.
Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị nôn chớ là gì?
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị nôn chớ, phổ biến nhất là do hệ tiêu hóa non yếu, thay đổi thói quen ăn uống, nuốt không khí khi bú, dạ dày còn nhỏ… Ngoài ra còn do bệnh lý như viêm dạ dày, viêm phổi, sốt, nhiễm trùng…hoặc do dị ứng sữa, thuốc.
Cách phòng ngừa và xử lý khi trẻ sơ sinh bị nôn chớ
- Cho trẻ bú thường xuyên, từ từ, không bú vội. Nâng đầu trẻ cao khi bú, ôm ấp sau bú.
- Lưu ý cách bế và vỗ lưng cho trẻ sau bú để tránh nuốt không khí.
- Không cho trẻ ăn quá no. Cho ăn nhiều bữa nhỏ thay vì 1-2 bữa lớn.
- Sử dụng sữa phù hợp, đúng liều lượng với trẻ.
- Giữ ấm và vệ sinh sạch sẽ cho trẻ.
- Khi trẻ nôn, lau sạch miệng, thay quần áo nếu bị dính. Cho trẻ uống nhiều nước.
Những dấu hiệu cảnh báo trẻ sơ sinh có thể bị nôn chớ
Một số dấu hiệu sau đây cho thấy nguy cơ cao trẻ bị nôn chớ:
- Quấy khóc thường xuyên, khó chịu
- Bỏ bú, bú kém, không đòi ăn
- Sốt cao, rét run
- Nôn nhiều lần liên tục
- Ói ra máu, phân đen hoặc xanh
- Chướng bụng, đầy hơi
- Mệt lả, lừ đừ
Nếu trẻ có các dấu hiệu trên thì cần đưa đến bệnh viện ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Sự khác biệt giữa việc nôn chớ trong trẻ sơ sinh và trẻ lớn
So với trẻ lớn, việc nôn chớ ở trẻ sơ sinh có một số điểm khác biệt:
- Trẻ sơ sinh dễ bị mất nước, mất cân bằng điện giải do nôn nhiều.
- Hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh yếu hơn nên dễ bị nhiễm trùng.
- Trẻ sơ sinh không thể diễn tả cảm giác khó chịu khi bị nôn.
- Nguyên nhân gây nôn ở trẻ sơ sinh đa dạng và phức tạp hơn.
- Trẻ sơ sinh dễ bị suy dinh dưỡng nếu nôn kéo dài.
Do đó, khi trẻ sơ sinh nôn cần được theo dõi sát sao và can thiệp kịp thời hơn so với trẻ lớn.
Bí quyết nuôi con để tránh trẻ sơ sinh bị nôn chớ
Để giảm nguy cơ trẻ bị nôn chớ, cha mẹ cần lưu ý:
- Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu để tăng cường sức đề kháng.
- Tắm rửa, vệ sinh cho trẻ thường xuyên, khô ráo. Giữ ấm cơ thể trẻ.
- Cho trẻ uống đủ nước, bù nước khi trẻ nôn hay sốt cao.
- Cho trẻ ăn đúng giờ, từ từ, không cho ăn vội. Chia nhỏ bữa ăn.
- Hạn chế đưa trẻ ra ngoài khi thời tiết lạnh hoặc nắng nóng.
- Không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh để tránh lây nhiễm.
Yếu tố di truyền có liên quan đến trẻ sơ sinh bị nôn chớ?
Hiện tại chưa có nghiên cứu khoa học nào chỉ ra rằng yếu tố di truyền liên quan trực tiếp đến việc trẻ sơ sinh bị nôn chớ. Tuy nhiên, một số đặc điểm di truyền có thể làm tăng nguy cơ trẻ bị nôn:
- Hệ tiêu hóa nhạy cảm do đặc điểm di truyền
- Dị ứng thực phẩm do yếu tố di truyền
- Suy giảm miễn dịch bẩm sinh
Nhưng nhìn chung, nguyên nhân chính khiến trẻ bị nôn chớ vẫn là do các yếu tố môi trường như virus, vi khuẩn, chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt hàng ngày.
Nên sử dụng loại sữa nào cho trẻ sơ sinh nôn chớ?
Khi trẻ bị nôn chớ, nên:
- Cho trẻ bú mẹ nhiều hơn, tăng cường sữa mẹ để tăng cường sức đề kháng.
- Nếu phải dùng sữa công thức, chọn loại sữa dễ tiêu, ít đạm. Có thể dùng sữa đặc trị dành riêng cho trẻ biếng ăn, nôn chớ.
- Hạn chế sữa đặc, chuyển dần sang sữa loãng hơn khi trẻ đỡ nôn.
- Tránh các loại sữa có hương liệu, phụ gia làm tăng kích thích vị giác.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn loại sữa phù hợp với tình trạng sức khỏe của trẻ.
Tư vấn cho cha mẹ khi con bị nôn chớ
Khi con bị nôn chớ, cha mẹ đừng lo lắng quá mức. Hãy bình tĩnh theo dõi các biểu hiện của con, nếu thấy bất thường cần đưa con đi khám ngay. Một số lưu ý:
- Cho con bú thường xuyên, nhiều lần trong ngày nhưng mỗi lần bú ít sữa hơn.
- Chú ý giữ ấm, vệ sinh sạch sẽ cho con. Lau ngay khi con nôn ra.
- Để ý xem con có biểu hiện đau đớn, khó chịu không. Nếu có cần cho con khám sớm.
- Không nên thay đổi quá nhiều loại sữa cùng lúc. Hãy thử dùng sữa đặc trị dành riêng cho trẻ nôn.
- Giữ bình tĩnh, động viên và an ủi con nhiều hơn. Tránh trạng thái căng thẳng khi chăm con.
Cách chăm sóc và giúp trẻ sơ sinh thoát khỏi tình trạng nôn chớ
Để giúp con phục hồi nhanh chóng, cha mẹ cần:
- Cho con uống nhiều nước để tránh mất nước, có thể dùng nước muối loãng.
- Chia nhỏ bữa ăn, cho con ăn thường xuyên hơn nhưng mỗi lần ít thức ăn.
- Cho con nghỉ ngơi nhiều hơn, không nên vui chơi quá sôi nổi ngay khi vừa hết nôn.
- Massage nhẹ nhàng, vỗ về vùng bụng cho con để giảm căng thẳng.
- Giữ phòng luôn thoáng khí, sạch sẽ. Lau người cho con bằng khăn mềm, sạch.
- Nếu nôn kéo dài trên 2 ngày cần đưa con đi khám bác sĩ.
Cần làm gì khi trẻ sơ sinh bị nôn chớ?
Khi trẻ sơ sinh bị nôn chớ, cần:
- Bình tĩnh theo dõi các biểu hiện của trẻ để xác định nguyên nhân.
- Lau sạch miệng và mũi cho trẻ, thay bỉm hoặc quần áo nếu bị ướt.
- Cho trẻ uống nhiều nước để tránh mất nước. Có thể cho trẻ dùng nước muối loãng.
- Hạn chế cho trẻ ăn đặc quá, nên ăn lỏng nhiều hơn. Chia nhỏ bữa, ăn thường xuyên.
- Giữ ấm và vệ sinh sạch sẽ cho trẻ.
- Nếu trẻ nôn nhiều lần, kèm theo các dấu hiệu bất thường khác cần đưa đi bệnh viện ngay.
Kết luận
Nôn chớ thường gặp ở trẻ sơ sinh. Với những kiến thức đúng đắn, cha mẹ hoàn toàn có thể yên tâm theo dõi và xử lý kịp thời để giúp con vượt qua giai đoạn này. Điều quan trọng là phải bình tĩnh, kiên nhẫn và dành nhiều thời gian quan sát để nắm bắt tình trạng sức khỏe cũng như nhu cầu dinh dưỡng của con. Chúc các bậc phụ huynh luôn mạnh khỏe, hạnh phúc bên con yêu!
