Vitamin A là một vi chất dinh dưỡng thiết yếu cho sức khỏe của chúng ta, đặc biệt là đối với trẻ em và phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc bổ sung đủ vitamin A. Bài viết này sẽ giải thích tại sao chúng ta cần bổ sung vitamin A đầy đủ cho cơ thể.
Vitamin A là gì và tác dụng của nó
Vitamin A là một loại vitamin tan trong chất béo, đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng của cơ thể. Cụ thể, vitamin A giúp:
- Duy trì thị lực bình thường
- Tăng cường hệ miễn dịch ở da và niêm mạc
- Tham gia quá trình sinh trưởng và phát triển
- Bảo vệ màng nhầy của mắt, tai, mũi, họng và phổi
Nhờ các tác dụng trên, vitamin A giúp phòng ngừa bệnh tật, giữ cho da khỏe mạnh và ngăn ngừa nhiễm trùng.
Tại sao cần bổ sung vitamin A?
Cơ thể con người không thể tự tổng hợp vitamin A mà phải hấp thụ từ thực phẩm. Nếu không được cung cấp đủ, cơ thể sẽ gặp phải tình trạng thiếu hụt vitamin A.
Việc thiếu hụt vitamin A sẽ gây ra các triệu chứng như:
- Mắt khô, đau nhức
- Giảm thị lực về đêm
- Da khô sần sùi, dễ bị nhiễm trùng
- Chậm tăng trưởng ở trẻ em
Ngoài ra, thiếu hụt vitamin A cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như viêm phổi, tiêu chảy và sởi – bệnh có thể gây tử vong, đặc biệt ở trẻ em.
Do đó, để duy trì sức khỏe và bảo vệ cơ thể khỏi các nguy cơ bệnh tật, việc bổ sung đủ vitamin A là rất cần thiết.
Lịch uống vitamin A miễn phí
Tại Việt Nam, Chính phủ có chính sách phát miễn phí viên vitamin A cho trẻ em từ 6 tháng đến 36 tháng tuổi.
Lịch uống miễn phí vitamin A được thực hiện hai kỳ một năm, vào ngày 1-2 tháng 6 và ngày 1-2 tháng 12. Mỗi kỳ, trẻ đều được uống một liều vitamin A dưới dạng viên uống. Việc này giúp bổ sung thêm vitamin A cho trẻ, phòng tránh tình trạng thiếu hụt.
Những người có nhu cầu bổ sung vitamin A
Một số nhóm đối tượng sau đây có nhu cầu bổ sung vitamin A cao hơn người bình thường:
- Trẻ em dưới 5 tuổi
- Phụ nữ mang thai
- Người gầy, suy dinh dưỡng
- Người mắc bệnh mãn tính (viêm gan, xơ gan,…)
- Người bị bỏng hoặc chấn thương
Các nhóm đối tượng trên cần được bổ sung đủ lượng vitamin A để bảo vệ sức khỏe, duy trì chức năng và khả năng miễn dịch của cơ thể.
Các loại thực phẩm giàu vitamin A
Một số loại thực phẩm giàu vitamin A bao gồm:
- Gan và các nội tạng động vật
- Các loại rau có lá màu xanh đậm (rau bina, cải bó xôi, rau chân vịt, rau dền,…)
- Các loại trái cây có màu vàng, đỏ (cà rốt, gấc, đu đủ chín,…)
- Lòng đỏ trứng, sữa và các chế phẩm từ sữa
Bổ sung những thực phẩm này vào chế độ ăn uống sẽ giúp cung cấp đầy đủ vitamin A cho cơ thể.
Dấu hiệu thiếu hụt vitamin A
Một số dấu hiệu thiếu hụt vitamin A bao gồm:
- Sụt cân, chậm tăng trưởng ở trẻ em
- Mắt và da khô
- Đau mỏi mắt, không nhìn rõ hoặc lóa mắt về đêm
- Dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp, tiêu chảy
- Da và tóc thô ráp, không mượt mà,…
Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào trên, bạn nên đi khám để được bác sĩ tư vấn về việc bổ sung vitamin A và kiểm tra lại khả năng hấp thụ của cơ thể.
Nguyên nhân gây thiếu hụt vitamin A
Một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu hụt vitamin A bao gồm:
- Chế độ dinh dưỡng nghèo nàn, thiếu các thực phẩm giàu vitamin A
- Hệ thống tiêu hóa kém, không hấp thu được vitamin A
- Mắc bệnh mãn tính (viêm gan, xơ gan,…) làm giảm khả năng hấp thu vitamin A ở ruột
- Dị ứng với vitamin A
- Bị bỏng hoặc chấn thương làm tăng nhu cầu vitamin A của cơ thể
Cách bổ sung vitamin A đúng cách
Để bổ sung vitamin A đúng cách, bạn cần:
- Ăn thường xuyên các loại thực phẩm giàu vitamin A: rau xanh, trái cây có màu, gan động vật,…
- Uống thuốc bổ vitamin A theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý mua uống
- Bổ sung vitamin A từ thuốc hoặc thực phẩm chức năng theo khuyến cáo của nhà sản xuất
- Phụ nữ có thai và cho con bú cần được bác sĩ chỉ định lượng vitamin A cần thiết
Nên tư vấn bác sĩ để có liều lượng và phương pháp bổ sung phù hợp, tránh quá liều gây ngộ độc.
Những lưu ý khi sử dụng bổ sung vitamin A
Khi sử dụng bổ sung vitamin A, cần lưu ý:
- Không dùng liều cao hơn lượng khuyến cáo để tránh ngộ độc
- Ngưng sử dụng nếu có bất kỳ dấu hiệu dị ứng nào xuất hiện
- Trẻ em không nên tự ý dùng thuốc viên hoặc thực phẩm chức năng vitamin A
- Phụ nữ mang thai không nên tự ý dùng quá nhiều vitamin A
- Người bị suy gan, thận cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nếu có bất kỳ thắc mắc gì, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn cụ thể.
Tác dụng phụ có thể xảy ra khi uống quá liều vitamin A
Khi uống vitamin A với liều lượng cao vượt quá nhu cầu của cơ thể, một số tác dụng phụ có thể xảy ra như:
- Buồn nôn, nôn ói
- Mệt mỏi, chóng mặt
- Đau đầu
- Móng tay móng chân dễ gãy, rụng
- Da bong tróc, khô ráp
- Tăng men gan
- Rối loạn thần kinh (ở liều cao hơn)
Do đó, không nên tùy tiện sử dụng vitamin A quá liều để tránh gây ra các tác dụng phụ đáng tiếc.
Lời khuyên của chuyên gia về việc bổ sung vitamin A
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo rằng:
- Ưu tiên hấp thụ vitamin A từ thực phẩm
- Chỉ dùng thuốc bổ sung nếu thực sự thiếu hụt và theo chỉ định của bác sĩ
- Không nên lạm dụng vitamin A quá mức cần thiết
- Phụ nữ mang thai cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất cứ sản phẩm bổ sung nào
- Trẻ em không được tự ý dùng vitamin mà phải có sự giám sát của người lớn
Như vậy, việc duy trì chế độ ăn cân bằng, khoa học cùng sự tham khảo ý kiến chuyên gia y tế sẽ giúp bạn bổ sung vitamin A một cách hợp lý và an toàn.
