Núi lửa là một hiện tượng tự nhiên đầy bí ẩn và nguy hiểm. Chúng có khả năng phun trào dung nham, tro bụi và khí độc hại lên bầu trời, gây tàn phá những vùng đất xung quanh. Nhưng tại sao núi lửa lại hoạt động được? Hãy cùng tìm hiểu nguyên lý hoạt động của núi lửa qua bài viết dưới đây.
Nguyên nhân khiến núi lửa hoạt động
Sự di chuyển của các mảng kiến tạo
Nguyên nhân chính khiến núi lửa hoạt động là do sự di chuyển của các mảng kiến tạo. Trái Đất có rất nhiều mảng kiến tạo đang di chuyển, va chạm và trượt lên nhau. Khi các mảng này di chuyển, chúng tạo ra áp lực lớn dưới lòng đất, khiến magma nóng chảy trong lớp vỏ Trái Đất bị ép lên bề mặt.
Sự tích tụ magma
Magma là chất lỏng nóng chảy bên dưới lớp vỏ Trái Đất, chủ yếu là đá nóng chảy. Khi các mảng kiến tạo di chuyển, tạo áp lực lên magma, magma sẽ bị ép lên cao và tích tụ lại thành các “hồ” magma ngay dưới lớp vỏ. Những “hồ” magma này tích tụ nhiệt lượng và áp suất cực lớn.
Sự phun trào của núi lửa
Khi áp suất và nhiệt lượng tích tụ trong các “hồ” magma vượt quá giới hạn, magma sẽ phun trào ra ngoài thông qua lỗ thông hơi ở đỉnh núi lửa. Đây là nguyên nhân trực tiếp nhất dẫn đến các vụ phun trào của núi lửa.
Các hiện tượng đi kèm sự hoạt động của núi lửa
Phun tro và khí
Khi núi lửa phun trào, các vật chất như tro bụi, đá vụn và khí như hơi nước, khí sunfua, khí cacbonic… sẽ được đẩy mạnh lên không trung. Chúng có thể bay đi xa hàng trăm kilômét, gây ô nhiễm trên diện rộng.
Chảy dung nham
Dung nham là magma đã trào ra ngoài lớp vỏ Trái Đất. Do độ nhớt cao nên dung nham thường chảy chậm dọc theo sườn núi lửa. Dung nham có nhiệt độ cực cao, khoảng 700-1200 độ C.
Sóng thần và động đất
Hoạt động phun trào mạnh của núi lửa dưới đáy đại dương có thể gây ra sóng thần. Ngoài ra, sự di chuyển của magma cũng gây ra các cơn động đất xung quanh núi lửa.
Kết bài
Như vậy, núi lửa hoạt động là do sự di chuyển của các mảng kiến tạo làm tích tụ magma và tạo áp suất lớn dưới lòng đất. Khi áp suất vượt quá giới hạn chịu đựng, núi lửa sẽ phun trào. Quá trình này đi kèm nhiều hiện tượng nguy hiểm khác. Hiểu được cơ chế hoạt động của núi lửa sẽ giúp chúng ta có cách phòng tránh và ứng phó phù hợp khi chúng hoạt động.
