Hành động đặt tay lên mặt là một hành vi khá phổ biến ở các thai nhi. Theo quan sát siêu âm, khoảng 100% các thai nhi đều từng làm động tác này ít nhất một lần trong quá trình phát triển. Vậy tại sao các thai nhi lại thường xuyên đưa tay lên che mặt? Hành động này có ý nghĩa gì đối với sự phát triển của thai nhi? Chúng ta cùng tìm hiểu những lý do có thể giải thích cho hành vi đặc biệt này của các thai nhi.
Nguyên nhân giải thích tại sao thai nhi hay đưa tay che mặt
Có một số giả thuyết đã được đưa ra để lý giải cho hành động thường thấy này ở các thai nhi.
Phản xạ tự nhiên
Một số nhà khoa học cho rằng việc đưa tay lên mặt là một phản xạ tự nhiên, không có mục đích cụ thể. Chúng ta biết rằng khả năng vận động của tay thai nhi phát triển sớm hơn so với các bộ phận khác. Do đó, việc đưa tay lên mặt có thể chỉ đơn giản là do các thai nhi đang luyện tập khả năng motor (vận động cơ bắp) mới phát triển của mình.
Tuy nhiên, giả thuyết này không giải thích được tại sao hành động này lại phổ biến đến vậy. Nếu chỉ đơn thuần là phản xạ ngẫu nhiên thì tỷ lệ các thai nhi làm động tác này sẽ không cao như quan sát thực tế.
Kích thích xúc giác
Một số nhà nghiên cứu cho rằng việc đưa tay lên mặt liên quan tới sự phát triển của thính giác và xúc giác ở thai nhi. Lòng bàn tay và mặt là hai vùng da nhạy cảm nhất trên cơ thể. Do đó, khi đưa tay lên mặt, các thai nhi đang tự kích thích các dây thần kinh xúc giác để rèn luyện khả năng cảm nhận. Điều này rất quan trọng cho sự phát triển não bộ và nhận thức sau này của trẻ.
Tuy nhiên, giả thuyết trên cũng không lý giải được việc tại sao các thai nhi lại chọn mặt chứ không phải các bộ phận khác để tự kích thích.
Tự che chở
Một số nhà khoa học đưa ra giả thuyết cho rằng hành động đưa tay che mặt có thể liên quan tới bản năng tự che chở của con người. Ở giai đoạn phát triển thai nhi, mặt và đầu là vị trí dễ bị tổn thương nhất. Do đó, việc đưa tay lên che mặt có thể là phản xạ có điều kiện để bảo vệ vùng đầu mặt của cơ thể.
Tuy nhiên, giả thuyết này cũng còn thiếu cơ sở xác thực, vì bên trong tử cung của người mẹ được coi là môi trường an toàn cho thai nhi.
Lý do liên quan đến sự phát triển não bộ
Lý do có cơ sở khoa học nhất để giải thích cho hành vi thai nhi thường xuyên đưa tay lên che mặt là do sự phát triển của não bộ.
Cụ thể, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng động tác này có liên quan mật thiết tới sự phát triển của vỏ não thấp hơn, bao gồm hệ thống límbic và hệ thống hoàn vỏ. Đây là những cấu trúc não đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển cảm xúc, trí nhớ, và các chức năng nhận thức cấp thấp của con người.
Chính vì thế, các nhà khoa học cho rằng hành động này có vai trò trong việc kích thích và định hình sự phát triển của các cấu trúc não quan trọng nói trên. Đây có thể coi là giai đoạn “luyện tập” cho hệ thần kinh của các thai nhi.
Ngoài ra, một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng thai nhi của những bà mẹ gặp các vấn đề về stress có xu hướng đưa tay lên mặt nhiều hơn. Điều này cũng phần nào chứng tỏ hành vi này liên quan tới sự phát triển của hệ límbic.
Tóm lại, giả thuyết hành động đưa tay lên mặt liên quan tới sự phát triển não bộ của thai nhi có nhiều cơ sở thuyết phục nhất cho đến thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu để làm sáng tỏ chính xác vai trò của hành vi này trong quá trình hình thành và phát triển não bộ của thai nhi.
Ý nghĩa của hành động thai nhi
Cho dù vì lý do gì, hành động đưa tay lên mặt được cho là có vai trò quan trọng trong quá trình phát triển thai nhi, đặc biệt là sự phát triển về mặt não bộ.
Động tác này thể hiện sự phát triển bình thường về khả năng vận động, phản xạ và cảm giác của thai nhi. Nó giúp các thai nhi rèn luyện và hoàn thiện dần các kĩ năng vận động, cảm nhận và phản xạ cơ bản.
Bên cạnh đó, hành động này còn góp phần kích thích quá trình hình thành và định hình các cấu trúc não liên quan tới cảm xúc, trí nhớ và nhận thức. Điều này có vai trò cực kì quan trọng đối với sự phát triển bình thường về nhận thức, tâm lí cho trẻ sau này.
Chính vì vậy, động tác thai nhi đưa tay lên mặt thường được xem là một dấu hiệu tích cực, cho thấy quá trình phát triển thần kinh và não bộ đang diễn ra bình thường. Đây là điều mà các bậc phụ huynh cũng như các bác sĩ sản khoa quan tâm khi theo dõi quá trình phát triển của thai nhi.
Kết luận
Hành động đưa tay lên che mặt là một đặc điểm phổ biến ở gần như tất cả các thai nhi trong giai đoạn phát triển. Có nhiều giả thuyết được đưa ra để lý giải cho hành vi này của thai nhi, trong đó giả thuyết liên quan tới sự phát triển não bộ có nhiều cơ sở khoa học nhất.
Dù vì lí do gì, hành động này đều thể hiện sự phát triển bình thường về mặt vận động, phản xạ, cảm giác và não bộ ở thai nhi. Đây cũng chính là lý do tại sao các bác sĩ lẫn phụ huynh đều quan tâm tới hành vi đặc biệt này của các thai nhi.
 mới phát triển của mình.){kind=link}