Mã di truyền, hay còn gọi là DNA, là phân tử chứa các thông tin di truyền quan trọng quyết định nên chúng ta. Nó đóng vai trò then chốt trong quá trình phát triển và hoạt động của cơ thể. Tuy nhiên, theo thời gian, mã di truyền dần bị hư hỏng, dẫn đến sự suy giảm chức năng và tuổi thọ. Vì sao lại có hiện tượng này?
Nguyên nhân thoái hóa mã di truyền
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự thoái hóa của DNA, nhưng phổ biến nhất là do các yếu tố sau:
Tác động của các gốc tự do
Quá trình trao đổi chất sinh hóa trong cơ thể sinh ra các phân tử không ổn định có khả năng phá hủy cấu trúc của DNA, đó là các gốc tự do. Chúng sẽ làm biến đổi các đoạn nucleotide cấu thành nên DNA và gây ra đột biến. Điều này cản trở khả năng sao chép chính xác của DNA sang RNA, ảnh hưởng đến hoạt động di truyền.
Quá trình sao chép DNA
Mỗi lần tế bào phân chia đòi hỏi DNA phải được sao chép để cung cấp cho các tế bào con. Tuy nhiên, enzyme thuộc hệ thống sao chép DNA đôi khi cũng mắc lỗi dẫn đến sự tích lũy các đột biến. Điều này sẽ gây ra sự mất mát và sai hỏng của thông tin di truyền quan trọng.
Quá trình methyl hóa DNA
Methyl hóa DNA là quá trình gắn nhóm methyl lên DNA, giúp điều hòa hoạt động của gene. Tuy nhiên, quá trình này đôi khi xảy ra không chính xác dẫn đến sự tắt nghẽn hoặc hoạt hóa không phù hợp các gene quan trọng. Điều này gây rối loạn hoạt động của tế bào.
Ngoài ra, còn các yếu tố như tia phóng xạ, khói thuốc, ô nhiễm và chế độ dinh dưỡng không phù hợp cũng góp phần làm hư hỏng DNA.
Hậu quả của sự thoái hóa DNA
Sự thoái hóa của DNA sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng với cơ thể:
Lão hóa sớm
Các hư hỏng về DNA là yếu tố quan trọng dẫn đến lão hóa sớm. Nó làm rối loạn các chức năng sinh lý, khiến sự suy giảm tuổi thọ. Người già có mức độ hư hỏng DNA cao hơn so với người trẻ.
Tăng nguy cơ ung thư
Các đột biến DNA khi tích tụ đủ nhiều có thể biến tế bào bình thường thành tế bào ung thư. Ngoài ra, sự mất điều hòa hoạt động gene do lỗi trong quá trình methyl hóa cũng là yếu tố gây ung thư. Do đó, sự thoái hóa DNA làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư.
Giảm khả năng phục hồi tổn thương
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng mức độ tổn thương và thời gian phục hồi vết thương ở người già kém hơn so với người trẻ, một phần do sự suy giảm chức năng tái tạo của tế bào do DNA bị hỏng.
Như vậy, có thể thấy sự thoái hóa DNA là nguyên nhân sâu xa dẫn đến nhiều bất lợi cho sức khỏe của con người.
Kết luận
Mã di truyền là thành phần then chốt quy định mọi hoạt động sống của tế bào. Tuy nhiên, dưới tác động của nhiều yếu tố, DNA dần dần bị hư hỏng gây ra các hậu quả như lão hóa sớm, ung thư, và mất khả năng phục hồi tổn thương. Việc bảo vệ sự toàn vẹn của mã di truyền chính là chìa khóa để duy trì và kéo dài tuổi thọ cũng như chất lượng cuộc sống của con người.
